دستگاه HPLC (کروماتوگرافی مایع): ابزار تحلیلی دقیق برای شناسایی و اندازه‌گیری ترکیبات
دستگاه HPLC کمپانی Agilent مدل 1260 Infinity III LC یا High Performance Liquid Chromatography یکی از پیشرفته‌ترین و دقیق‌ترین تجهیزات آنالیتیکی در آزمایشگاه‌های شیمی، داروسازی، غذایی، محیط‌زیست و پزشکی است. این دستگاه با بهره‌گیری از اصل کروماتوگرافی مایع، توانایی جداسازی، شناسایی و اندازه‌گیری اجزای موجود در ترکیبات پیچیده را با دقت بسیار بالا فراهم می‌کند.
کاربردهای دستگاه HPLC
-
تعیین خلوص و مقدار ماده مؤثر در داروها
-
تحلیل افزودنی‌ها، نگهدارنده‌ها و آلاینده‌ها در مواد غذایی
-
پایش باقی‌مانده سموم در محصولات کشاورزی
-
شناسایی ترکیبات زیستی مانند پروتئین‌ها، اسیدهای آمینه و ویتامین‌ها
-
آزمایش‌های پزشکی و بیوشیمی برای بررسی متابولیت‌ها و بیومارکرها
نحوه عملکرد دستگاه HPLC
-
تزریق نمونه (Injector): نمونه به‌صورت محلول وارد سیستم می‌شود.
-
پمپ فشار بالا: فاز متحرک (معمولاً مخلوطی از حلال‌ها) را با فشار بالا وارد ستون می‌کند.
-
ستون کروماتوگرافی: شامل فاز ساکن است که ترکیبات نمونه با آن واکنش متفاوتی دارند و از یکدیگر جدا می‌شوند.
-
دتکتور (Detector): معمولاً از نوع UV، فلورسانس یا دتکتور جرمی برای شناسایی ترکیبات عبوری استفاده می‌شود.
-
نرم‌افزار و کروماتوگرام: نتایج به صورت نموداری نمایش داده می‌شود که پیک هر ماده جداشده را مشخص می‌کند.
اجزای اصلی دستگاه HPLC
-
پمپ فشار بالا (High-Pressure Pump)
-
تزریق‌کننده (Auto Sampler یا Manual Injector)
-
ستون کروماتوگرافی (C18، سیلیکا و غیره)
-
دتکتور (UV-Vis, DAD, FLD, RID, MS)
-
نرم‌افزار کنترل و تحلیل داده
مزایای دستگاه HPLC
-
دقت و حساسیت بسیار بالا (در حد ppb یا کمتر)
-
قابلیت تحلیل ترکیبات پیچیده و مشابه
-
قابلیت استفاده برای نمونه‌های مایع و محلول
-
قابلیت اتصال به دتکتورهای جرمی (HPLC-MS) برای شناسایی مولکولی دقیق‌تر
-
تکرارپذیری بالا و سازگاری با استانداردهای بین‌المللی دارویی (GMP, USP, ICH)
انواع روش‌های HPLC
| نوع HPLC | کاربرد اصلی |
|---|---|
| Reverse Phase (RP-HPLC) | رایج‌ترین نوع برای ترکیبات آلی و زیستی |
| Normal Phase | مناسب ترکیبات قطبی |
| Ion Exchange | تحلیل یون‌ها و پروتئین‌ها |
| Size Exclusion (SEC) | بررسی وزن مولکولی پلیمرها و پروتئین‌ها |
| Affinity HPLC | برای خالص‌سازی زیست‌مولکول‌ها |
کاربردهای صنعتی و تحقیقاتی
-
صنایع دارویی: کنترل کیفیت، تعیین ماده مؤثره، بررسی پایداری
-
غذایی و آشامیدنی: تحلیل مواد نگهدارنده، رنگ‌ها و طعم‌دهنده‌ها
-
محیط‌زیست: بررسی آلودگی‌های آب، خاک و فاضلاب
-
شیمی و پلیمر: آنالیز ترکیبات شیمیایی و مواد اولیه
-
تحقیقات علمی و دانشگاهی
نکات کلیدی در استفاده از HPLC
-
استفاده از حلال‌های با کیفیت HPLC Grade برای دقت بالاتر
-
انتخاب مناسب ستون بسته به ماهیت نمونه
-
نگهداری دقیق دستگاه و ستون برای افزایش عمر مفید
-
کالیبراسیون منظم دتکتورها و پمپ‌ها
-
تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار حرفه‌ای و تفسیر دقیق کروماتوگرام
نتیجه‌گیری
دستگاه HPLC به عنوان ستون فقرات آزمایشگاه‌های تجزیه‌ای پیشرفته شناخته می‌شود. این دستگاه با دقت، حساسیت و تکرارپذیری بالا، نقش کلیدی در کنترل کیفیت، تحقیقات و آنالیزهای پیشرفته دارد. انعطاف بالا در روش‌ها و تطابق با طیف گسترده‌ای از آنالیت‌ها، آن را به انتخابی ایده‌آل برای بسیاری از صنایع تبدیل کرده است.
دیدگاه‌ها
تاکنون هیچ نظری ثبت نشده است.